W tegorocznym Konkursie Europejskim, po raz kolejny odznaczającym się naprawdę wysokim poziomem, obejrzymy 26 realizacji twórców z 15 krajów. Produkcja wszystkich prezentowanych filmów zakończyła się w latach 2016-2017. W różnorodnej tematyce obrazów odbija się wielowarstwowa problematyka współczesnego świata.
Wszystkie tytuły zasługują na uwagę. Są to bowiem obrazy wyjątkowe, odważne w treści i nierzadko przekraczające granice klasycznego dokumentu. Jak zawsze po projekcjach odbędą się dyskusje z autorami konkursowych filmów, co stanowi stały element festiwalu. Bezpośrednie spotkanie widza i reżysera jest zawsze doświadczeniem intelektualnie inspirującym. W konkursie znalazło się pięć filmów polskich i pięć niemieckich, cztery produkcje z Włoch, trzy z Hiszpanii, po dwie z Austrii i Francji oraz po jednej z Węgier, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Słowenii, Szwajcarii, Cypru i Łotwy. Nie zabraknie także koprodukcji, w których partycypowały Stany Zjednoczone i Kolumbia.
Selekcjonerzy
Bartosz Wójcik | Damian Romaniak | Jörg Foth |
Moderator: Konrad Wojtyła
Dziennikarz, krytyk literacki, poeta. Wiceprezes Fundacji im. Sławomira Mrożka. Autor kilku książek. Gospodarz, inicjator i moderator wielu dyskusji, paneli i debat z udziałem najważniejszych przedstawicieli życia kulturalnego w Polsce. Od lat współpracuje ze Stowarzyszeniem OFFicyna (zarówno w ramach festiwalu dokumentART, jak i Szczecin European Film Festiwal), prowadząc dyskusje z twórcami filmowymi, spotkania festiwalowe i galę wręczenia nagród.
Lota i Tigist to dziewczyny mieszkające w dwóch różnych krajach – w Bangladeszu i Etiopii. Obie urodziły się w obszarach wiejskich, obie doświadczyły biedy i molestowania. Jedyną szansą była dla nich ucieczka. Ich celem stały się wielkie miasta – Dhaka i Addis Ababa. Bohaterki wyruszają w niezwykle trudną podróż, w trakcie której, walcząc o lepsze jutro, poznają swoje przeznaczenie.
czytaj więcej
Dokumentalny esej o kondycji współczesnego człowieka żyjącego w zachodnim społeczeństwie XXI w. opowiedziany głosami 21 bohaterów spotkanych w nowojorskim metrze. „21 x New York” to wielopoziomowa symfonia o tęsknocie za emocjami, potrzebie komunikacji i poszukiwaniu sensu istnienia. Transowy filmowy kolaż, który z fragmentów wspomnień, wypowiedzi, strzępków podpatrzonych sytuacji – niczym układanka z puzzli – buduje obraz zagubionego świata.
czytaj więcej
„No ale musi być, czy ja wiem, coś dobrego” to cytat z rozmowy Fassbindera z matką z początku eseju filmowego „Deutschland im Herbst”, traktującego o działaniach Frakcji Czerwonej Armii (RAF). Niezwykły film Dedeka jest wielopoziomowy. To filmowa archeologia dziejów rodziców autora, skazanych za zamach terrorystyczny, którego być może nigdy nie popełnili. Osobista historia stanowi jednocześnie część politycznej, mentalnej i kulturowej narracji zachodnich Niemiec. Osobiste doświadczenie zdecydowanie przekracza formę autobiografii poprzez pokazanie RAF-u jako uporczywej pamięci zbiorowej.
czytaj więcej
Film składa się z 9000 ujęć, ożywiających 67-kilometrowy pas granicy niemiecko-duńskiej. Po długotrwałych krwawych konfliktach na tym terytorium, granica ta stała się ostatecznie miejscem pokojowym. Jej przebieg został ustalony w przeprowadzonym w 1920 r. referendum. Poszukiwanie najlepszej formy określania granic za pomocą demokratycznych środków jest procesem unikatowym w skali światowej.
czytaj więcej
Film zrealizowany podczas „lata migracji”, które miało miejsce w 2015 r. System Schengen został zawieszony na kilka tygodni i zamożne kraje europejskie tymczasowo otworzyły swoje granice uchodźcom. Film zrealizowany jest w formie brawurowej animacji, w której koncentracja widza nagrodzona zostaje pokazem graficznych możliwości, ciągiem zaskakujących skojarzeń i uniwersalnością przekazu. Dywagacja o potencjalnie wyobrażonym świecie bez granic nasuwa niezwykle ważne pytanie, czy istnieje możliwość wyrwania się ze znanej nam rzeczywistości, której rytm wyznaczają granice.
czytaj więcej
Faber Navalis to łacińska nazwa określająca budowniczego łodzi. Z pozoru tematem filmu jest odnawianie drewnianej łodzi, jednak w rzeczywistości ukazuje on ekstatyczny stan umysłu szkutnika. Włoski etnograf morski postanawia poznać tradycyjną sztukę budowania łodzi, by zgłębić metafizyczną wiedzę ukrytą w procesie konstrukcji drewnianego okrętu. Film jest eksperymentem w dziedzinie etnografii autobiograficznej, w której szkutnikiem jest sam reżyser. Obraz w niezwykły sposób łączy ze sobą estetykę i etnografię.
czytaj więcej
Niezwykle nowatorski, nieustannie trzymający w napięciu kolaż filmowy dokumentujący dysocjację, napastowanie seksualne i inne trudne do opisania przeżycia bohaterki. Dzieło w reżyserii Lexie Bean i Zacha Jamiesona wprowadzi każdego odbiorcę w stan prawdziwego niepokoju. Twórcy w niebanalny sposób pokazali to, w jaki sposób film może dokumentować wydarzenia traumatyczne, które odciskają piętno na całym późniejszym życiu.
czytaj więcej
Constantinos Christou zrealizował swój film, uczestnicząc w wymianie studenckiej w ramach programu Erasmus w Wielkiej Brytanii. Tematyka jest ściśle związana z niezwykle ważkim filozoficznym zagadnieniem czasu. Młody twórca chciał pokazać, jak mija czas, kiedy właśnie przeżywa się najlepszy okres w swoim życiu. Dzieło odznacza się przepięknymi zdjęciami oraz wspaniałą, hipnotyzującą muzyką. Wszystko to sprawia, że film snowi prawdziwą ucztę dla oczu i uszu.
czytaj więcej
Główna bohaterka Adrianna wraca do Polski, kraju, w którym się urodziła. Młoda kobieta chce spotkać się ze swoją babcią i zapytać ją o jeszcze nie tak odległe czasy komunizmu. W wygodnej kuchni swojej ciotki i wujka dowiaduje się, że duchy komunizmu (i nie tylko one) do dziś nawiedzają polskich imigrantów, ale na szczęście istnieją stare, choć zaskakujące metody stawiania im czoła. Ta niezwykła animacja łączy w humorystyczny sposób świat realny z nadrealnym. Jak się okazuje, gusła i wróżby są do dziś mocno wpisane w polski koloryt.
czytaj więcej
Produkcja inspirowana klasycznym gatunkiem filmowym, jakim jest symfonia miejska. Tytuł odnosi się do strofy z „Burzy” Williama Szekspira, opowiadającej historię Prospera, czarownika i prawowitego księcia Mediolanu. Nawiązując do manipulacji Prospera, film używa licznych trickowych zabiegów filmowych. Przesunięcia i zatrzymania czasowe, retrospekcje czy abstrakcje wizualne opisują rozwój Mediolanu, którego alegorią stają się głównie konstrukcje drapaczy chmur. Film zdaje się poszukiwać odpowiedzi na pytanie, czy da się wykrystalizować czas za pomocą przeterminowanego materiału filmowego?
czytaj więcej
Para małżonków wybiera się w podróż przez francuskie Alpy. W pięknych krajobrazach dzielą się poglądami na temat wiary i powstania świata. Ta niezwykła etiuda dokumentalna pokazuje intymny obraz nieprzeciętnej pary, która bardzo się kocha, ale też w ciekawy sposób komentuje bieżące wydarzenia o tematyce społeczno-politycznej i religijno-metafizycznej (problem z Islamem, zaszłości historyczne związane z III Rzeszą). Grzegorz Paprzycki jest tutaj reżyserem, montażystą oraz autorem dźwięku i zdjęć. W efekcie powstało niebanalne połączenie dokumentu z filmem drogi.
czytaj więcej
Społeczeństwa odrzucają ,,innych” z jakichś zazwyczaj absurdalnych powodów. W Polsce Żyd czuje się obco i jak obcy jest traktowany. Ten sam Żyd staje się obcym również w Izraelu, kiedy wychodzi na jaw, że nie jest obrzezany. ,,Józio, chodź do domu” to historia dziecka ludzi ocalałych z Holokaustu, które zostaje odrzucone wiele razy – zarówno przez Polaków, jak i Żydów. Bohater po raz pierwszy od 54 lat podróżuje do rodzinnego Wałbrzycha, tylko po to, żeby odkryć, że jego dom tak naprawdę nie istnieje. Muzykę do tego filmu skomponował Mikołaj Trzaska.
czytaj więcej
Komunia w życiu katolickiego dziecka jest zawsze świętem niezwykłym i uroczystym, na którym spotyka się cała rodzina. Akcja filmu rozgrywa się w jednym dniu podczas uroczystości komunijnej małej dziewczynki. Dzieło charakteryzuje nietypowa, oryginalna poetyka łącząca domowe wideo z przepięknym kadrowaniem wystylizowanych, domowych wnętrz. „La comunión de la Nena” to niebanalna refleksja na temat rodziny i dzieciństwa, które z perspektywy lat jawi się jako wielka, nieuchwytna tajemnica.
czytaj więcej
Francesca to niemająca stałego zatrudnienia i pracująca na zlecenie nauczycielka gimnastyki. Mieszka samotnie z trójką dzieci na Sardynii. Kryzys ekonomiczny pogłębia się, a jej starania wydają się niewystarczające, by utrzymać taki status życiowy, którego pragnie dla siebie i swoich dzieci. Decyduje się więc spróbować swoich sił w telewizyjnym teleturnieju. „The Contestant” to obyczajowy dokument o niezwykle silnej i dynamicznej kobiecie, która dzielnie znosi przeciwności losu i stara się być jak najlepszą matką.
czytaj więcej
W grudniu 2011 r. pewien ochroniarz został zabity przez watahę bezdomnych psów grasujących po ubogiej dzielnicy na obrzeżach Bogoty. Ta tragiczna informacja zainspirowała kolumbijskiego reżysera do zrealizowania niezwykłego animowanego filmu, który podejmuje ważką problematykę skupioną wokół takich zagadnień, jak ciało, dzikość i terytorium. Dzieło ogląda się niczym mroczny, niepokojący thriller. Wycie wygłodniałych psów w tle staje się przerażającym motywem przewodnim całego obrazu.
czytaj więcej
Poetycki dokument o romskiej rodzinie, która spędza lato w łotewskich lasach, zbierając jagody w celach zarobkowych. Niesamowite opowieści o duchach snute podczas zbioru owoców stają się dla bohaterów pretekstem do refleksji nad swoją tożsamością jako grupy, a także swoim miejscu w niej. Bohaterowie zadają sobie egzystencjalne pytania, jak pogodzić przeszłość z przyszłością, tradycję z nowoczesnością. Ten niezwykły metafizyczny dokument pokazuje również ich wewnętrzną walkę o własną tożsamość, jej metaforą staje się podróż poprzez noc i dzień oraz dzień i noc.
czytaj więcej
Kasia jest dziewiętnastoletnią Ukrainką, która żyje z dwa lata starszym Emilem pochodzącym z Polski. Młody mężczyzna dotychczas pracował jako kierowca ciężarówki. Pewnego dnia postanawia zrezygnować z pracy i razem z Kasią zarabiać sprzedając swoje życie intymne w Internecie. Oboje zarabiają pieniądze na portalu oferującym widzom seks na żywo. Emil waha się, czy powiedzieć o tym kontrowersyjnym zajęciu ojcu. Maciej Jankowski stworzył bardzo odważny dokument o młodych ludziach, którzy poszukują swojego miejsca w życiu.
czytaj więcej
Intymna opowieść o relacji łączącej ojca z córką opowiedziana w dziewięciu rozdziałach. Polska reżyserka Sylwia Rosak w niebanalny sposób pokazuje, jak życie człowieka dzieli się na poszczególne fragmenty. Każdy z nich jest metaforycznym wspomnieniem z czasów wczesnego dzieciństwa, okresu dojrzewania i dorosłego życia. Ważną rolę w tym filmie odgrywa postać ojca, który bardzo wyraźnie zapisał się w pamięci bohaterki i ma wpływ na jej obecne życie.
czytaj więcej
Każdy człowiek ma jakieś marzenia. Co się jednak dzieje, gdy pragnienia te w sposób radykalny przekraczają tabu narzucone przez społeczeństwo i kulturę? Budzący grozę psychologiczny dokument Jana Soldata przedstawia trzech mężczyzn, których ukryte marzenia u niejednego widza wywołają obrzydzenie i szok. Bohaterowie chcą być zamordowani, poćwiartowani i zjedzeni. Wnikliwi odbiorcy mogą się doszukać podczas seansu nawiązań do znanych filmów o tematyce kanibalistycznej („Nadzy i rozszarpani”, „Milczenie owiec”, „Kanibal z Rotenburga”).
czytaj więcej
Sara nie jest kobietą, tylko urządzeniem. Jest kamerą Google Street View, która fotografuje ulice z dachu samochodu. Jednak kiedy po raz pierwszy usłyszała muzykę swojego kierowcy Larry’ego, coś zaczęło się w niej zmieniać. Głęboko poruszona tym odczuciem szuka pomocy w popularnej wyszukiwarce Google Search. Google, chcąc jak najlepiej dla swoich użytkowników, tylko wzmacnia jej pragnienia. Szybko prowadzi to do konfliktu egzystencjalnego związanego z faktycznym przeznaczeniem kamery.
czytaj więcej
Walt Disney zmarł 50 lat temu. Do dzisiaj miliony dzieci dorastają na filmach, które zrealizował. Legendarny reżyser cały czas jest postrzegany jako ucieleśnienie ,,amerykańskiego snu”. Podczas pisania pracy licencjackiej student wraca wspomnieniami do swojego dzieciństwa – czasu, kiedy był zafascynowany USA. W młodym wieku stracił matkę i zawsze identyfikował się z osieroconymi bohaterami kreskówek Disneya. Obecnie jednak jego uwagę przykuwają amatorskie nagrania wideo – to w nich poszukuje „prawdziwej” Ameryki. Ten film to niezwykły, eseistyczny „strumień świadomości”.
czytaj więcej
Wyobraź sobie, że znajdujesz się w Grecji i dryfujesz po Morzu Jońskim. Pozostawiony na pastwę losu kapryśnemu morzu, unosisz się w kierunku brzegu niezamieszkałej wyspy Zeus. Film Niny Schipoff odznacza się przepięknym, realistycznym kadrowaniem morskich głębin, dzięki którym widz może poczuć się tak, jakby sam był wewnątrz oceanu. ,,stranding” posiada też głęboką i pozbawioną słów refleksję na temat dwóch światów – wody i lądu. W jaki sposób można wyznaczyć ich granicę?
czytaj więcej
Thea ma 12 lat. Lubi grać w piłkę nożną i przebywać ze swoimi przyjaciółmi. Dlaczego marzy o tym, by zostać pilotem helikoptera ratunkowego? Dziewczynka cierpi na poważny rodzaj epilepsji, jednak w filmie dzieli się swoimi przemyśleniami na temat rzeczy, które sprawiają jej przyjemność. Obserwujemy Theę i jej rodziców podczas długiego pobytu w szpitalu pewnej zimy, po którym następuje powrót do domu. W szpitalnej szkole, podczas zajęć z rzeźbienia w drewnie, mała bohaterka przygotowuje prezent dla kogoś, kto jest jej bardzo bliski.
czytaj więcej
Portret ostatnich mieszkańców wyspy Santa Clara w San Sebastian. We wrześniu 2014 r. tamtejsza latarnia morska obchodziła swoją 150. rocznicę, jednak przez ostatnie 45 lat pozostawała pusta. Kim byli ludzie, którzy w niej mieszkali? Przez dwadzieścia lat właściciel latarni José Manuel Andoin wraz ze swoją matką Maríą Torralbo żyli na wyspie w odosobnieniu i trudnych warunkach, oddaleni zaledwie 500 metrów od miasta San Sebastian. „Ur Artean” to wciągająca historia tajemniczej relacji pomiędzy upartą matką i dobrze ułożonym synem, który kiedyś był mistrzem olimpijskim.
czytaj więcej
Akcja filmu rozgrywa się w centrum danych Pionen, dawnym bunkrze z okresu Zimnej Wojny zakopanym w Sztokholmie 30 metrów pod ziemią. Obecnie przechowuje się tam serwery klientów Wikileaks i The PirateBay. Ten niezwykły film został nakręcony na taśmie 16mm i wykorzystuje estetykę science fiction idealnie pasującą do tego miejsca – z jednej strony schronienia czarnych charakterów w stylu Bonda, z drugiej retrofuturystycznego statku kosmicznego. Dzieło podejmuje bardzo ważną refleksję dotyczącą prywatności, kontroli i wolności w wirtualnym świecie.
czytaj więcej
,,Ja jestem na pograniczu, ty jesteś na pograniczu, wszyscy jesteśmy na pograniczu.
Brzmi to jak piosenka dla dzieci, ale nią nie jest. Ciao, jestem Leo, miło mi cię poznać!” Ten niezwykle interesujący i pomysłowy słoweński dokument w reżyserii Leo Černica opowiada o przekraczaniu ograniczających i zniewalających nas granic i barier.
czytaj więcej